Đề bài

Đọc trước văn bản Chuyện chức phán sự Đền Tản Viên , tìm hiểu thông tin về tác giả Nguyễn Dữ và tập Truyền kì mạn lục

Phương pháp giải

Tìm kiếm thông tin trên sách, báo, internet,...

Lựa chọn những thông tin phù hợp về tác giả và tác phẩm.

Lời giải của GV HocTot.XYZ

Cách 1

*Tác giả Nguyễn Dữ:

- Nguyễn Dữ sống vào thế kỷ XVI

- Xuất thân trong gia đình khoa bảng

- Từng làm quan nhưng không bao lâu từ quan về ở ẩn

- Tác phẩm nổi tiếng: Truyền kì mạn lục

*Tác phẩm Truyền kì mạn lục:

-Thể loại truyền kì

+ Là thể loại văn xuôi tự sự thời trung đại, chịu ảnh hưởng của truyện truyền kì Trung Quốc, thời Đường

+ Yếu tố hoang đường, kì ảo

+Cốt lõi hiện thực

+ Ra đời nửa đầu thế kỷ XVI

+ Gồm 20 truyện, viết bằng chữ Hán

+ Giá trị nội dung: hiện thực xã hội đương thời

+ Giá trị nghệ thuật: có sự tham gia của các yếu tố hoang đường, kì ảo

Cách 2

- Cốt truyện : Có các sự kiện chính - có một tên tướng giặc nhà Minh tử trận ở gần đền, hồn của hắn tác quái. Nhân vật Ngô Tử Văn châm lửa đốt để trừ hại cho dân. Sau khi đốt đền, Tử Văn mơ thấy tên hung thần đòi trả đền và đe dọa. Chàng vẫn không sợ hãi, Thổ thần cảm phục trước hành động dũng cảm của Tử Văn, báo chàng về tội ác tên hung thần và cách đối phó. Tử Văn bị hai tên quỷ bắt xuống âm phủ. Trước Diêm Vương, Tử Văn đã tố cáo tội ác của tên hung thần để hắn bị trừng trị. Thổ thần được phục chức, nhờ lập công lớn Tử Văn giữ chức phán sự đền Tản Viên.

- Truyện được kể theo ngôi thứ ba, người kể chuyện là tác giả, kết hợp với điểm nhìn toàn tri giúp cho tư tưởng chủ đề của văn bản trở nên rõ ràng, khách quan hơn.

- Tác giả Nguyễn Dữ

+ Năm sinh, năm mất : Chưa rõ, vào khoảng thế kỷ 16, vào thời Lê Sơ và thời Mạc.

+ Quê quán: xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân, nay thuộc huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương

+ Xuất thân: trong một gia đình khoa bảng, là con trai cả của Tiến sĩ Nguyễn Tường Phiêu

+ Sự nghiệp : Sáng tác duy nhất của ông là tác phẩm "Truyền kỳ mạn lục". Tác phẩm ghi chép tản mạn những truyện kì lạ được lưu truyền

- Tập Truyền kì mạn lục

Truyền kì mạn lục là tác phẩm viết ằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời vào nửa đầu thế kỉ XVI

+ Thể loại : thể loại tản văn, xen lẫn biền văn và thơ ca

+ Nội dung: Mang nhiều triết lý nhân sinh, giá trị đạo đức; Thể hiện hiện thực xã hội đương thời và số phận con người; Mang tinh thần dân tộc, tự hào văn hóa và phẩm chất con người Việt Nam.

+ Nghệ thuật: có sự tham gia của các yếu tố hoang đường, kì ảo. Sáng tạo trong xây dựng nhân vật và cốt truyện

Cách 3

-Tác giả Nguyễn Dữ

Nguyễn Dữ có người đọc là Nguyễn Tự, chưa rõ năm sinh năm mất, là một danh sĩ thời Lê Sơ, thời nhà Mạc sống vào khoảng thế kỉ XVI 

Ông sinh ra tại xã Đỗ Tùng huyện Trường Tân nay thuộc huyện Thanh Miện tỉnh Hải Dương. Ông là con trai cả Tiến sĩ Nguyễn Tường Phiêu. Nguyễn Dũ đã từng làm quan nhà Mạc sau đó về với nhà Lê làm Tri huyện Thanh Tuyền nhưng chỉ mới được một năm, vì bất mãn với thời cuộc, lấy cớ nuôi mẹ, xin về ở núi rừng Thanh Hóa

Ông từng đi thi và đã ra làm quan, sau đó không bao lâu thì từ quan lui về ẩn dật.

Ông để lại tác phẩm nổi tiếng là Truyền kì mạn lục qua tác phẩm có thể thấy được quan điểm sống và tấm lòng của ông với cuộc đời.

-Tập Truyền kì mạn lục

Thể loại: Truyền kì là một thể văn xuôi tự sự thời trung đại phản ánh hiện thực qua những yếu tố kì lạ, hoang đường. Trong truyện truyền kì, thế giới con người và thế giới cõi âm với những thánh thần, ma quỷ có sự tương giao. Điều này đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho thể loại. Đằng sau những chi tiết phi hiện thực, người đọc có thể tìm thấy những vấn đề cốt lõi của hiện thực cũng như quan niệm và thái độ của tác giả.

Truyền kì mạn lục là tác phẩm duy nhất của Nguyễn Dữ, viết bằng chữ Hán, theo thể loại truyền kì, xen lẫn biền văn và thơ ca. Tác phẩm này gồm 20 truyện, mỗi truyện đều có lời bình của tác giả hoặc của một người có cùng quan điểm của tác giả. Truyền kì mạn lục đã phản ánh sâu sắc hiện thực thế kỉ 16.

Xem thêm : Soạn văn 12 Cánh diều

Các bài tập cùng chuyên đề

Bài 1 :

Thời kỳ Nguyễn Dữ sống có điều gì đặc biệt?

  • A.

    Xã hội phát triển thịnh trị

  • B.

    Nước ta bị nhà Tống xâm lược

  • C.

    Nội chiến diễn ra liên miên

  • D.

    Bị nhà Hán đô hộ

Xem lời giải >>

Bài 2 :

Sáng tác duy nhất của Nguyễn Dữ là tác phẩm nào?

  • A.

    Liêu trai chí dị

  • B.

    Truyện Kiều

  • C.

    Truyền kì mạn lục

  • D.

    Hoàng Lê nhất thống chí

Xem lời giải >>

Bài 3 :

Nguyễn Dữ tạ thế ở đâu?

  • A.

    Thanh Hóa

  • B.

    Ninh Bình

  • C.

    Hà Nội

  • D.

    Hải Dương

Xem lời giải >>

Bài 4 :

Nguyễn Dữ viết Truyền kì mạn lục bằng ngôn ngữ nào?

  • A.

    Chữ Nôm

  • B.

    Chữ Hán

  • C.

    Chữ quốc ngữ

  • D.

    Ngôn ngữ khác

Xem lời giải >>

Bài 5 :

Nguyễn Dữ sống ở thế kỉ nào?

  • A.

    Thế kỉ XV

  • B.

    Thế kỉ XVI

  • C.

    Thế kỉ XVII

  • D.

    Thế kỉ XVIII

Xem lời giải >>

Bài 6 :

Đâu là quê hương của Nguyễn Dữ?

  • A.

    Hà Nội

  • B.

    Cao Bằng

  • C.

    Tây Nguyên

  • D.

    Hải Dương

Xem lời giải >>

Bài 7 :

Nguyễn Dữ là học trò của ai?

  • A.

    Nguyễn Trãi

  • B.

    Nguyễn Du

  • C.

    Nguyễn Bỉnh Khiêm

  • D.

    Lê Quý Đôn

Xem lời giải >>

Bài 8 :

Nguyễn Dữ về ở ẩn tại đâu?

  • A.

    Thanh Hóa

  • B.

    Hải Dương

  • C.

    Quảng Ninh

  • D.

    Vĩnh Phúc

Xem lời giải >>

Bài 9 :

Nguyễn Dữ làm quan dưới thời nào?

  • A.

    Nhà Đinh

  • B.

    Nhà Trần

  • C.

    Nhà Hồ

  • D.

    Nhà Mạc

Xem lời giải >>

Bài 10 :

Vì sao Nguyễn Dữ lại cáo quan về ở ẩn?

  • A.

    Vì phải phụng dưỡng mẹ già

  • B.

    Vì tuổi cao sức yếu

  • C.

    Vì bị hãm hại, vu khống

  • D.

    Vì bất mãn với thời cuộc

Xem lời giải >>

Bài 11 :

Ông từng thi đỗ kì thi nào?

  • A.

    Thi Hương

  • B.

    Thi Hội

  • C.

    Thi Đình

  • D.

    Cả ba kì thi trên

Xem lời giải >>

Bài 12 :

Nguyễn Dữ là con trai của ai?

  • A.

    Nguyễn Phi Khanh

  • B.

    Nguyễn Tường Phiêu

  • C.

    Nguyễn Trãi

  • D.

    Nguyễn Du

Xem lời giải >>

Bài 13 :

Văn bản Chuyện chức phán sự đền Tản Viên của tác giả nào?

  • A.

    Hoàng Đức Lương

  • B.

    Nguyễn Trung Ngạn

  • C.

    Ngô Sĩ Liên

  • D.

    Nguyễn Dữ

Xem lời giải >>

Bài 14 :

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên trích từ tác phẩm nào?

  • A.

    Đại Việt sử ký

  • B.

    Truyền kì mạn lục

  • C.

    Lĩnh Nam chích quái

  • D.

    Đại Nam thực lục

Xem lời giải >>

Bài 15 :

Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ gồm bao nhiêu truyện?

  • A.

    18

  • B.

    19

  • C.

    20

  • D.

    21

Xem lời giải >>

Bài 16 :

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên thuộc thể loại nào?

  • A.

    Truyền kì

  • B.

    Truyền thuyết

  • C.

    Truyện cổ tích

  • D.

    Truyện thơ

Xem lời giải >>

Bài 17 :

Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ phản ánh điều gì?

  • A.

    Hiện thực xã hội phong kiến đương thời với đầy rẫy những điều tối tăm, góc khuất mà tác giả muốn vạch trần, tố cáo

  • B.

    Số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong xã hội, những bi kịch tình yêu mà thiệt thòi thường rơi vào người phụ nữ

  • C.

    Thể hiện tinh thần dân tộc, niềm tự hào về nhân tài, văn hóa nước Việt

  • D.

    Tất cả các đáp án trên

Xem lời giải >>

Bài 18 :

Nội dung chính của đoạn trích sau:

      Ngô Tử Văn tên là Soạn, người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang. Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực,... Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời, rồi châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng chàng vẫn vung tay không cần gì cả”.

(Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ)

  • A.

    Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

  • B.

    Tử Văn gặp hồn ma tên bách hộ họ Thôi và thổ thần

  • C.

    Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương

  • D.

    Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên

Xem lời giải >>

Bài 19 :

Nội dung chính của đoạn trích dưới đây:

     Đốt đền xong, chàng về nhà, thấy trong người khó chịu, đầu lảo đảo và bụng run run, rồi nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét. Trong khi sốt, chàng thấy một người khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ đi đến nói năng và quần áo rất giống với người phương Bắc, tự xưng là cư sĩ, đến đòi làm trả ngôi đền như cũ…

     Hễ ở Minh ti có tra hỏi, thầy cứ khai ra những lời nói của tôi. Nếu hắn chối, thầy kêu xin tư giấy đến đền Tản Viên, tôi sẽ khai rõ thì nó phải đớ miệng. Nếu không như thế thì tôi đến vùi lấp trọn đời mà thầy cũng khó lòng thoát nạn

(Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ)

  • A.

    Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

  • B.

    Tử Văn gặp hồn ma tên bách hộ họ Thôi và thổ thần

  • C.

    Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương

  • D.

    Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên

Xem lời giải >>

Bài 20 :

Nội dung chính của đoạn trích dưới đây:

     Tử Văn vâng lời. Đến đêm, bệnh càng nặng thêm, rồi thấy hai tên quỷ sứ đến bắt đi rất gấp, kéo ra ngoài thành về phía đông. Đi độ nửa ngày đến một tòa nhà rất lớn, xung quanh có thành sắt cao vọi đến mấy chục trượng…

     Tử Văn vui vẻ nhận lời, bèn thu xếp việc nhà, rồi không bệnh mà mất.

(Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ)

  • A.

    Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

  • B.

    Tử Văn gặp hồn ma tên bách hộ họ Thôi và thổ thần

  • C.

    Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương

  • D.

    Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên

Xem lời giải >>

Bài 21 :

Nội dung chính của đoạn trích dưới đây:

     Năm Giáp Ngọ, có người ở thành Đông Quan vốn quen biết với Tử Văn, một buổi sớm đi ra ngoài cửa tây vài dặm, trông thấy trong sương mù có xe ngựa đi đến ầm ầm, lại nghe tiếng quán:

- Người đi đường tránh xa, xe quan phán sự!

… Bởi thế được nổi tiếng và giữ chức vụ ở Minh ti, thật là xứng đáng. Vậy kẻ sĩ, không nên kiêng sợ sự cứng cỏi.

(Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ)

  • A.

    Ngô Tử Văn và hành động đốt đền

  • B.

    Tử Văn gặp hồn ma tên bách hộ họ Thôi và thổ thần

  • C.

    Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương

  • D.

    Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên

Xem lời giải >>

Bài 22 :

Giá trị nội dung của tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Nguyễn Dữ:

  • A.

    Tác phẩm tố cáo tội ác của kẻ thù xâm lược, ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Tác phẩm được coi là bản tuyên ngôn độc lập, một áng “thiên cổ hùng văn” của dân tộc.

  • B.

    Khắc họa đậm nét hình ảnh Trần Quốc Tuấn, một nhân vật bất tử, vĩ đại trong lòng dân tộc

  • C.

    Đề cao tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân, thể hiện niềm tin công lý, chính nghĩa nhất định chiến thắng gian tà

  • D.

    Thể hiện niềm tự hào, sự trân trọng và ý thức bảo tồn di sản văn hóa dân tộc

Xem lời giải >>

Bài 23 :

Chức Phán sự là chức vụ như thế nào?

  • A.

    Chức quan cao nhất trong triều, có quyền tham gia ý kiến trong mọi việc chính sự

  • B.

    Cố vấn việc chính sự cho vua

  • C.

    Chức quan coi việc xử án ngày xưa

  • D.

    Chức quan được hưởng nhiều bổng lộc nhất trong triều

Xem lời giải >>

Bài 24 :

Ngô Tử Văn là người như thế nào?

  • A.

    Khẳng khái nóng nảy

  • B.

    Thông minh hơn người

  • C.

    Văn võ song toàn

  • D.

    Ôn hòa, chuộng điều đơn giản

Xem lời giải >>

Bài 25 :

Tính cách khẳng khái nóng nảy của Ngô Tử Văn được thể hiện qua những hành động như thế nào?

  • A.

    Sự tức giận trước việc “hưng yêu tác quái” của tên hung thần và hành động đốt đền trừ hại cho dân

  • B.

    Thái độ điềm nhiên không khiếp sợ trước những lời đe dọa của tên hung thần. Thái độ cứng cỏi, bất khuất trước Diêm Vương đầy quyền lực

  • C.

    Sự gan dạ trước bọn quỷ dạ xoa nanh ác và quang cảnh đáng sợ nơi cõi âm

  • D.

    Tất cả các đáp án trên

Xem lời giải >>

Bài 26 :

Việc làm của Ngô Tử Văn có ý nghĩa gì?

  • A.

    Thể hiện quan niệm và thái độ của người trí thức muốn đả phá sự mê tín thần linh của quần chúng bình dân

  • B.

    Thể hiện sự khẳng khái, chính trực muốn vì dân trừ hại

  • C.

    Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn ma của tên giặc xâm lược hung bạo, bảo vệ thổ thần nước Việt, người từng có công giúp Lý Nam Đế chống giặc ngoại xâm

  • D.

    Đáp án B và C

Xem lời giải >>

Bài 27 :

Chi tiết Diêm Vương xử kiện nói lên điều gì?

  • A.

    Thể hiện niềm tin của con người thời trung đại: bên cạnh cõi trần còn có một thế giới khác là âm phủ, nơi con người sau khi chết sẽ phải nhận sự phán xét và thưởng phạt về những việc làm của mình khi còn sống. Thể hiện khát vọng công lý chưa được thực hiện trong cuộc sống trần thế của người xưa

  • B.

    Nhằm đẩy xung đột kịch tính của truyện đến cao trào để nhân vật chính Ngô Tử Văn có dịp bộc lộ bản lĩnh, khí phách của mình

  • C.

    Có ý nghĩa khuyên răn, giáo dục con người nên sống và hành động như thế nào cho đúng đắn, hợp lẽ phải, tránh làm điều ác

  • D.

    Tất cả các đáp án trên

Xem lời giải >>

Bài 28 :

Chi tiết Ngô Tử Văn được nhận chức phán sự ở đền Tản Viên có ý nghĩa gì?

  • A.

    Một sự thưởng công xứng đáng cho sự khẳng khái, cương trực và dũng cảm của Ngô Tử Văn

  • B.

    Noi gương cho đời sau, khích lệ mọi người dũng cảm đấu tranh chống cái ác, bảo vệ công lý

  • C.

    Cả hai đáp án trên đều đúng

  • D.

    Cả hai đáp án trên đều sai

Xem lời giải >>

Bài 29 :

Vì sao Ngô Tử Văn đốt đền?

  • A.

    Tức giận trước sự hống hách, lộng hành làm hại dân chúng của hồn ma tên tướng giặc

  • B.

    Tức giận vì thổ công không đáp ứng lại yêu cầu của Ngô Tử Văn

  • C.

    Tức giận vì ước nguyện không thành hiện thực

  • D.

    Tất cả các đáp án trên

Xem lời giải >>

Bài 30 :

Chủ đề của tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là:

  • A.

    Đề cao lòng biết ơn tổ tiên, tục thờ cúng tổ tiên của nhân dân Việt

  • B.

    Đề cao tinh thần hướng thiện của nhân dân Việt

  • C.

    Đề cao nhân vật Ngô Tử Văn, đại biểu cho trí thức nước Việt giàu tinh thần dân tộc, chuộng chính nghĩa, dũng cảm, cương trực, dám đấu tranh chống cái ác trừ hại cho dân

  • D.

    Tất cả các đáp án trên

Xem lời giải >>