Hai câu đầu của bài ca dao vẽ nên bức tranh hiện thực xã hội Việt Nam xưa với sự phân biệt giai cấp rõ rệt. Con vua sinh ra đã được hưởng vinh hoa phú quý, định sẵn số phận làm vua, trong khi con sãi chỉ có thể quét lá đa trong chùa, sống cuộc đời lam lũ, cơ cực.
Hai câu sau thể hiện khát vọng về công lý của người dân lao động. Họ mong muốn một xã hội công bằng, nơi con người được đánh giá dựa vào năng lực và phẩm chất, chứ không phải dựa vào xuất thân.
Khái quát: Bài ca dao thể hiện niềm tin, khát vọng của nhân dân ta về việc thay đổi số phận. Mặc dù con vua thì sau này vẫn làm vua, con sãi ở chùa thì sau này cũng ở chùa, nhưng nếu có sự đấu tranh thì con vua sẽ bị thất thế, phải về chùa quét lá đa.
Giải thích thêm
Con sãi: con của người đàn ông giữ chùa
Lá đa: lá của một loại cây to, sống lâu năm, thường được trồng ở chùa
Dân nổi can qua: chỉ việc người dân vùng lên đấu tranh
Câu ca dao đã mượn hình ảnh rùa cõng bia đá, rùa cõng hạc để thể hiện thân phận cơ cực, vất vả của người nông dân xưa. Họ bị quan lại chèn ép, đẩy vào đường cùng. Cuộc sống của họ bấp bênh, vô định.
Câu ca dao thể hiện khát vọng vào tương lai no đủ của người nông dân trong xã hội phong kiến. Tuy họ sống cơ cực, nghèo khổ, vất vả, nhưng họ vẫn tin rằng một ngày nào đó, mình sẽ có đủ cơm ăn, áo mặc, sống hạnh phúc, ấm no.
Câu ca dao nói về tầm quan trọng của việc học. Học là để biết giữ gìn, nhận biết được những điều hay lẽ phải trong cuộc sống, biết yêu thương con người, đồng thời học để bồi đắp lòng hiếu thảo, sự biết ơn đối với ông bà, cha mẹ.
Câu ca dao khẳng định vai trò của học tập. Chỉ có học tập mới giúp con người trở nên khôn ngoan, biết cách đối nhân xử thế. Câu ca dao cũng khuyên con người nên học tập chăm chỉ để có được một cái “nghề”, có thể hiểu là nắm được kiến thức về một lĩnh vực nào đó vì chỉ cần cố gắng chăm chỉ học tập thì ắt sẽ gặt hái được thành công.
Câu ca dao thể hiện quan niệm giáo dục đúng đắn, đề cao giá trị đạo đức và tinh thần học tập miệt mài của học trò. Học tập không chỉ để có kiến thức mà còn để rèn luyện phẩm chất tốt đẹp, trở thành người có ích cho xã hội.
Chia sẻ
Bình luận