Giải bài tập 1.24 trang 24 SGK Toán 9 tập 1 - Cùng khám phá

Đề bài

Giải các hệ phương trình sau bằng phương pháp cộng hoặc phương pháp thế:

a) $\left\{ \begin{array}{l}3x + 4y = 8\\2x - 5y =  - 10\end{array} \right.$;

b) $\left\{ \begin{array}{l}9x - 11y = 6\\3x + y = 4\end{array} \right.$;

c) $\left\{ \begin{array}{l} - 0,4x + 0,5y =  - 6\\1,2x - 1,8y = 21\end{array} \right.$;

d) $\left\{ \begin{array}{l}2x - 6y = 14\\ - x + 3y =  - 7\end{array} \right.$.

Lời giải chi tiết

a) $\left\{ \begin{array}{l}3x + 4y = 8\\2x - 5y =  - 10\end{array} \right.$.

Nhân hai vế của phương trình thứ nhất với 2 và hai vế của phương trình thứ hai với 3, ta thu được hệ sau: $\left\{ \begin{array}{l}6x + 8y = 16\\6x - 15y =  - 30\end{array} \right.$.

Trừ từng vế hai phương trình của hệ trên, ta được:

$\begin{array}{l}\left( {6x + 8y} \right) - \left( {6x - 15y} \right) = 16 - \left( { - 30} \right)\\6x + 8y - 6x + 15y = 46\\23y = 46\\y = 2.\end{array}$

Thay $y = 2$ vào phương trình $3x + 4y = 8$, ta có:

$\begin{array}{l}3x + 4.2 = 8\\x = 0.\end{array}$

Vậy hệ đã cho có nghiệm duy nhất là $\left( {0;2} \right)$.

b) $\left\{ \begin{array}{l}9x - 11y = 6\\3x + y = 4\end{array} \right.$.

Nhân hai vế của phương trình thứ hai với 3, ta thu được hệ sau:

$\left\{ \begin{array}{l}9x - 11y = 6\\9x + 3y = 12\end{array} \right.$.

Trừ từng vế hai phương trình của hệ trên, ta được:

$\begin{array}{l}\left( {9x - 11y} \right) - \left( {9x + 3y} \right) = 6 - 12\\9x - 11y - 9x - 3y =  - 6\\ - 14y =  - 6\\y = \frac{3}{7}.\end{array}$

Thay $y = \frac{3}{7}$ vào phương trình $3x + y = 4$, ta có:

$\begin{array}{l}3x + \frac{3}{7} = 4\\x = \frac{{25}}{{21}}.\end{array}$

Vậy hệ đã cho có nghiệm duy nhất là $\left( {\frac{{25}}{{21}};\frac{3}{7}} \right)$.

c) $\left\{ \begin{array}{l} - 0,4x + 0,5y =  - 6\\1,2x - 1,8y = 21\end{array} \right.$.

Nhân hai vế của phương trình thứ nhất với 3, ta thu được hệ sau:

$\left\{ \begin{array}{l} - 1,2x + 1,5y =  - 18\\1,2x - 1,8y = 21\end{array} \right.$.

Cộng từng vế hai phương trình của hệ trên, ta được:

$\begin{array}{l}\left( { - 1,2x + 1,5y} \right) + \left( {1,2x - 1,8y} \right) =  - 18 + 21\\ - 1,2x + 1,5y + 1,2x - 1,8y = 3\\ - 0,3y = 3\\y =  - 10.\end{array}$

Thay $y =  - 10$ vào phương trình $- 0,4x + 0,5y =  - 6$, ta có:

$\begin{array}{l} - 0,4x + 0,5.\left( { - 10} \right) =  - 6\\ - 0,4x - 0,5 =  - 6\\x = \frac{5}{2}.\end{array}$

Vậy hệ đã cho có nghiệm duy nhất $\left( {\frac{5}{2}; - 10} \right)$.

d) $\left\{ \begin{array}{l}2x - 6y = 14\\ - x + 3y =  - 7\end{array} \right.$.

Nhân hai vế của phương trình thứ hai với 2, ta thu được hệ sau:

$\left\{ \begin{array}{l}2x - 6y = 14\\ - 2x + 6y =  - 14\end{array} \right.$.

Cộng từng vế hai phương trình của hệ trên, ta được:

$\begin{array}{l}\left( {2x - 6y} \right) + \left( { - 2x + 6y} \right) = 14 + \left( { - 14} \right)\\2x - 6y - 2x + 6y = 0\\0y = 0.\end{array}$

Vậy hệ đã cho có vô số nghiệm $\left( {x;y} \right)$ với $\left\{ \begin{array}{l}y \in \mathbb{R}\\x = 3y + 7\end{array} \right.$.