Bài 3: Tìm ý, lập dàn ý cho bài văn kể chuyện sáng tạo trang 96 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 Chân trời sáng tạo

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 97 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Đọc truyện sau và thực hiện yêu cầu:

Sự tích cây thì là

Ngày xưa, các loài cây đều chưa có tên. Một hôm, Trời tập hợp chúng lại để ban cho mỗi loài một cái tên. Các loài cây đều đến thật sớm để xin Trời đặt cho một cái tên thật đẹp.

Cây có hương thơm dịu được Trời đặt tên là lan. Cây có điệu múa nhịp nhưng được đặt là tóc tiên. Loài cây có dáng đứng hiên ngang được gọi là thông. Các loại rau có cũng có mặt đông đủ để xin Trời những cái tên thật đẹp như quế, tía tô, húng,...

Đến cuối ngày, khi Trời đã mệt, một nhành cây nhỏ mới chạy đến. Nó nói vì bận chăm sóc bà đang bị bệnh nên đã đến muộn. Cảm động trước lòng hiếu thảo của cây nên Trời không trách phạt. Nhưng lúc này, Trời chưa nghĩ ra được tên gì hay. Ông ngập ngừng:

– Tên của con... thì là... thì là...

Nhành cây nghe vậy mừng quá, hét toáng lên:

– Tôi có tên rồi! Tên tôi là "thì là”!

Nó vội vàng cảm ơn Trời rồi chạy về nhà khoe với bà của mình. Nó đâu biết rằng “thì là” không phải là tên Trời đặt cho, mà chỉ là lời nói ngập ngừng của ông khi chưa nghĩ ra cho nó một cái tên.

Từ đó, muôn loài gọi nó là cây thì là.

Theo truyện cổ tích Việt Nam

a. Tìm các phần mở đầu, diễn biến và kết thúc của truyện.

b. Chọn một sự việc ở phần diễn biến và chia sẻ với bạn: Em sẽ thêm vào sự việc đó những chi tiết nào để câu chuyện sinh động, hấp dẫn hơn?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ câu truyện, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a.

- Mở đầu: Giới thiệu hoàn cảnh diễn ra câu chuyện: Các loài cây đều chưa có tên.

- Diễn biến:

+ Trời họp cây cối lại để đặt cho mỗi loài một cái tên.

+ Nhành cây nhỏ đến muộn vì bận chăm sóc bà đang bị bệnh.

+ Nhành cây cho rằng lời nói ngập ngừng của Trời (thì là) chính là tên của mình.

- Kết thúc: Muôn loài gọi nhành cây đó là thì là.

b. Em thêm chi tiết cho sự việc "Trời họp cây cối lại để đặt cho mỗi loài một cái tên.".

- Các loài cây ai ai cũng vui mừng hớn hở mong chờ một cái tên thật hay.

- Mỗi loài cây đều diện bộ trang phục xinh đẹp nhất và khoe điểm nổi bật nhất của mình.

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 97 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Dựa vào bài tập 1, lập dàn ý cho bài văn kể lại câu chuyện “Sự tích cây thì là” với những chi tiết sáng tạo.

Gợi ý:

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ câu truyện, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Mở bài: Giới thiệu tên câu chuyện:

- Tên truyện: Sự tích cây thì là

- Nhân vật: Trời, các loại cây cối trên mặt đất (dừa, cau, mít, cải, ớt, tỏi, thì là)

Thân bài:

- Các sự việc chính ở phần diễn biến của câu chuyện:

+ Ngày xưa, cây cối trên trái đất chưa có tên, nên Trời gọi chúng lên để đặt tên cho chúng.

+ Trời chỉ tay vào từng cây và đặt tên cho chúng.

+ Vì số cây quá nhiều, nên mãi vẫn chưa đặt tên hết cho cây, thành ra càng về sau, trời càng nói vắn tắt.

+ Cuối cùng, một cây có dáng mảnh khảnh, lá nhỏ xíu đến xin đặt tên nhưng trời chưa nghĩ ra tên cho nó.

+ Sau khi hỏi về lợi ích của cây, trời vẫn còn băn khoăn suy nghĩ, cứ ấp úng “”thì… là… thì… là…” nhưng cây nhỏ lại tưởng tên của mình là “thì là” nên đã mừng rỡ chạy đi khoe với mọi người.

- Chi tiết thể hiện sự sáng tạo: tả ngoại hình các nhân vật:

+ Một cây cao lớn, thân trơn nhẵn chia thành từng đốt to, lá tập trung ở ngọn, quả to tròn như cái gáo nước, bên trong có nhiều nước ngọt. Trời đặt tên là cây dừa.

+ Một cây có thân mảnh nhỏ nhưng mọc ra rất nhiều cành, lá nhỏ, thon dài, xanh mướt mà có mùi hăng. Quả của nó nhỏ như ngón út, trơn nhẵn, bên trong chứa nhiều hạt li ti. Khi còn nhỏ màu xanh, khi chín chuyển đỏ tươi ăn rất cay nồng. Trời đặt tên là cây ớt.

Kết bài:

- Nêu kết thúc của câu chuyện

- Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc về nội dung câu chuyện

Vận dụng

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 97 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Ghi lại một tên gọi trong bài thơ “Nụ cười mang tên mùa xuân" mà em thích và lí do em thích.

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ bài thơ “Nụ cười mang tên mùa xuân", ghi lại một tên gọi mà em thích và lí do em thích.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Em thích tên gọi "nụ cười mang tên mùa xuân". Vì nụ cười mang tên mùa xuân đem lại sự ấm áp, vui vẻ cho mọi người, mọi vật. Nụ cười mùa xuân đi tới đâu, ở đó sẽ tràn ngập niềm vui.