Đề thi học kì 1 Văn 12 Kết nối tri thức - Đề số 6

Đề thi

I. ĐỌC  HIỂU

Đọc đoạn trích sau:

(1) Toàn cầu hoá đã và đang tạo nên xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, giúp các dân tộc, quốc gia xích lại gần nhau để hợp tác, trao đổi, giao lưu, học hỏi, cùng nhau phát triển.

(2) Tuy nhiên, phát triển trong bối cảnh quốc tế mới với những diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, văn hoá dân tộc cũng chịu những tác động trái chiều, rõ nhất là mặt trái của quá trình toàn cầu hoá, kinh tế thị trường và sự lấn át của các phương tiện truyền thông mới, Internet, mạng xã hội. Biên cương văn hoá tư tưởng của quốc gia cũng chịu nhiều thách thức trước sự xâm lấn của các nền tảng xuyên biên giới.

(3) Từ thực tiễn cho thấy trong quá trình toàn cầu hoá, nhất là với lĩnh vực văn hoá, nếu không có bộ lọc đủ mạnh, thiếu bản lĩnh và tính sáng tạo sẽ nguy cơ dẫn tới tiếp thu một cách thụ động, vội vã, ồ ạt. Từ đó rất dễ dẫn đến tình trạng nguồn lực, sức mạnh nội sinh trong nước bị những yếu tố ngoại sinh lấn át, chi phối; từ đó làm triệt tiêu tính đa dạng văn hoá dân tộc, tự đánh mất bản sắc, cội rễ và truyền thống văn hoá của dân tộc mình. Không thể phủ nhận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là bước phát triển nhảy vọt của văn minh nhân loại, mở ra những không gian mới, mang lại những loại hình dịch vụ, giải trí tiện lợi cho con người, hướng tới sự phát triển toàn diện.

 [...]

(4) Cần nhận thức rằng việc tiếp thu văn hoá thế giới phải có sự chọn lọc trên cơ sở các giá trị truyền thống, bản lĩnh văn hoá dân tộc. Phải tạo sức đề kháng văn hoá với những bộ lọc, vách ngăn cần thiết để đẩy lùi và chống lại sự xâm lấn của những trào lưu phản văn hoá, các luồng tư tưởng có nội dung xấu độc. Công tác quảng bá, lan toả hình ảnh đất nước, con người Việt Nam đến với bạn bè quốc tế cần được đẩy mạnh.

(Nguyễn Huy Phòng, Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, dẫn theo nhandan.vn, 25- 07- 2023)

Thực hiện các yêu cầu/câu hỏi từ câu 1 đến câu 5:

Câu 1. Xác định luận đề của đoạn trích.

Câu 2. Chỉ ra 01 thao tác lập luận được sử dụng trong đoạn (2).

Câu 3.  Phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong câu văn:“Phải tạo sức đề kháng văn hoá với những bộ lọc, vách ngăn cần thiết để đẩy lùi và chống lại sự xâm lấn của những trào lưu phản văn hoá, các luồng tư tưởng có nội dung xấu độc.”.

Câu 4. Nêu quan điểm của tác giả thể hiện trong đoạn trích.

Câu 5. Anh/ chị có đồng tình với ý kiến của tác giả khi cho rằng: “Công tác quảng bá, lan toả hình ảnh đất nước, con người Việt Nam đến với bạn bè quốc tế cần được đẩy mạnh.” không? Vì sao? (Trình bày khoảng 5 – 7 dòng).

II. VIẾT 

Có ý kiến cho rằng: “Sống trải nghiệm là lối sống rất cần thiết cho giới trẻ hôm nay”. Em hãy viết bài văn bày tỏ quan điểm của mình về ý kiến trên

--------------------Hết--------------------

Đáp án

Đáp án

I. ĐỌC  HIỂU

Câu 1: 

Phương pháp: 

Đọc kĩ văn bản để xác định vấn đề nghị luận 

Cách giải: 

Luận đề của văn bản là bàn về việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong tình hình toàn cầu hóa đất nước.

Câu 2: 

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức về các thao tác lập luận để xác định trong văn bản 

Cách giải: 

- Thao tác lập luận được sử dụng trong đoạn (2) là: chứng minh, bình luận.

- Chỉ ra thao tác lập luận:

+ Thao tác lập chứng minh: Tuy nhiên, phát triển trong bối cảnh quốc tế mới với những diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, văn hoá dân tộc cũng chịu những tác động trái chiều, rõ nhất là mặt trái của quá trình toàn cầu hoá, kinh tế thị trường và sự lấn át của các phương tiện truyền thông mới, Internet, mạng xã hội./ Câu 1.

+ Thao tác lập luận bình luận: Biên cương văn hoá tư tưởng của quốc gia cũng chịu nhiều thách thức trước sự xâm lấn của các nền tảng xuyên biên giới./ Câu 2.

Câu 3:

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức về biện pháp tu từ ẩn dụ và phân tích tác dụng 

Cách giải: 

- Biện pháp tu từ ẩn dụ: các từ ngữ sức đề kháng, bộ lọc, vách ngăn được sử dụng với một tầng nghĩa hoàn toàn mới.

- Hiệu quả:

+ Làm nổi bật thông điệp: cần phải có ý thức tự giác và những hành động cụ thể để bảo vệ giữ gìn những giá trị truyền thống trước tác động mạnh mẽ, lấn át của quá trình toàn cầu hoá, các sản phẩm công nghệ và nền kinh tế thị trường.

+ Cách diễn đạt hình ảnh, mới mẻ, ấn tượng, làm tăng sức gợi hình gợi cảm cho câu văn.

Câu 4:

Phương pháp: 

Đọc kĩ văn bản để xác định quan điểm của người viết 

Cách giải: 

Quan điểm của người viết: 

- Dùng lập luận, lí lẽ và bằng chứng một cách khoa học để trình bày vấn đề toàn diện, khách quan.

- Tác giả kết luận rằng toàn cầu hóa là một quá trình tất yếu, khách quan, chứa đựng nhiều thời cơ và những thách thức to lớn; khẳng định việc cần phải giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Câu 5: 

Phương pháp: 

Gợi ý: 

- HS có thể trả lời đồng tình hoặc không đồng tình

- Giải thích hợp lí, có thể theo gợi ý (nếu đồng tình với ý kiến):

+ Công tác quảng bá, lan tỏa hình ảnh đất nước, con người là một nhiệm vụ cần thiết trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

+ Khẳng định tinh thần yêu quê hương đất nước, tâm huyết của người dân trên khắp mọi miền đất nước đối với việc quảng bá hình ảnh đất nước con người, truyền thống văn hóa cao đẹp của dân tộc ta đến với cộng đồng quốc tế.

+….

- Nếu không đồng tình, HS có cách giải thích hợp lí.

Cách giải: 

Tôi đồng tình với quan điểm của tác giả. Bởi, việc quảng bá, lan tỏa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam ra thế giới không chỉ giúp bạn bè quốc tế hiểu đúng về văn hóa, con người và truyền thống Việt Nam, mà còn góp phần nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Đồng thời, đây là cách thể hiện tinh thần tự hào dân tộc, giúp thế hệ trẻ thêm ý thức giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Việc này cũng tạo cơ hội cho Việt Nam giao lưu, học hỏi và phát triển bền vững trong thời kỳ hội nhập.

II. VIẾT

Phương pháp: 

1. Mở bài:

- Nêu vấn đề cần bàn luận: Giới trẻ với lối sống trải nghiệm.

- Ý kiến đáng quan tâm về vấn đề đó: Tầm quan trọng, sự cần thiết của lối sống trải nghiệm đối với giới trẻ.

2. Thân bài:

* Trình bày thực chất của ý kiến, quan niệm đã nêu để bàn luận: Trải nghiệm là tự mình trải qua để có được hiểu biết, kinh nghiệm, tích lũy được nhiều kiến thức và vốn sống,...

* Thể hiện thái độ tán thành ý kiến vừa nêu bằng lí lẽ và bằng chứng:

- Khẳng định ý nghĩa và đưa ra những biểu hiện cũng như vai trò, tác dụng của sự trải nghiệm trong cuộc sống, nhất là với giới trẻ như:

+ Giúp mở rộng, nâng cao sự hiểu biết, kinh nghiệm, có cách nghĩ, cách sống tích cực, biết yêu thương, quan tâm chia sẻ....

+ Trải nghiệm giúp bản thân khám phá ra chính mình để có quyết định đúng đắn, sáng suốt...;

+ Giúp con người sáng tạo, biết cách vượt qua khó khăn, có bản lĩnh, nghị lực,....

- Đưa ra một số dẫn chứng thực tế, những câu chuyện nhỏ trong cuộc sống hay văn học để làm sáng tỏ.

- Chỉ ra những tác hại của lối sống thụ động, ỷ lại, nhàm chán, vô ích, đắm chìm trong thế giới ảo (game), các tệ nạn...Đó là những trải nghiệm xấu, tiêu cực vô ích,…

3. Kết bài:

- Khẳng định ý kiến mình tán thành và sự cần thiết của vấn đề mình tán thành: Trải nghiệm có vai trò to lớn, cần thiết mang đến cho mỗi người lối sống tích cực, có trải nghiệm thì bản thân mới trưởng thành, sống đẹp...

- Đưa ra phương hướng và bài học hành động cho bản thân.

Cách giải: 

Bài viết tham khảo:

Trong xã hội hiện đại không ngừng phát triển, giới trẻ đứng trước vô vàn lựa chọn về lối sống. Trong đó, có một ý kiến đáng để chúng ta suy ngẫm: "Sống trải nghiệm là lối sống rất cần thiết cho giới trẻ hôm nay". Đây không chỉ là một nhận định mà còn là lời khuyên sâu sắc, định hướng cho thế hệ trẻ cách sống tích cực và ý nghĩa.

Trước hết, chúng ta cần hiểu rõ về khái niệm "sống trải nghiệm". Đó là quá trình tự mình bước ra thế giới bên ngoài, trực tiếp tham gia vào các hoạt động thực tế để có được hiểu biết, kinh nghiệm, từ đó tích lũy kiến thức và vốn sống. Trải nghiệm không đơn thuần là những chuyến du lịch, mà còn là việc dám thử sức với những điều mới mẻ, dám va vấp và học hỏi từ chính những thành công hay thất bại trong cuộc sống.

Em hoàn toàn tán thành với ý kiến trên bởi lối sống trải nghiệm mang lại những giá trị to lớn cho giới trẻ. Thứ nhất, trải nghiệm giúp mở rộng và nâng cao sự hiểu biết, hình thành cách nghĩ, cách sống tích cực. Khi được đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều người, chúng ta sẽ hiểu hơn về cuộc sống, biết yêu thương và chia sẻ với những mảnh đời khó khăn. Những chuyến tình nguyện đến vùng cao hay tham gia các hoạt động cộng đồng không chỉ cho ta kinh nghiệm quý giá mà còn bồi đắp lòng trắc ẩn và tinh thần trách nhiệm. Thứ hai, trải nghiệm giúp mỗi người khám phá ra chính bản thân mình, từ đó có những quyết định đúng đắn cho tương lai. Bằng cách thử sức ở nhiều lĩnh vực khác nhau, chúng ta dần nhận ra đâu là đam mê, điểm mạnh và cả những hạn chế cần khắc phục. Một học sinh tham gia câu lạc bộ nghệ thuật có thể phát hiện ra năng khiếu của mình; một sinh viên đi làm thêm có thể xác định được hướng đi phù hợp với ngành học. Nhờ vậy, chúng ta sẽ tránh được sự lãng phí thời gian vào những thứ không phù hợp.

Hơn thế nữa, trải nghiệm giúp con người trở nên sáng tạo, biết cách vượt qua khó khăn và rèn luyện bản lĩnh, nghị lực. Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng, những lần thất bại, những lúc gặp thử thách chính là bài học quý giá nhất. Khi phải tự mình giải quyết vấn đề, chúng ta học được cách độc lập, kiên cường và linh hoạt trong mọi tình huống. Những doanh nhân thành công như Mark Zuckerberg hay Steve Jobs đều đã trải qua nhiều thất bại trước khi đạt được thành tựu như ngày hôm nay.

Tuy nhiên, bên cạnh những bạn trẻ biết sống tích cực, vẫn còn không ít người chọn lối sống thụ động, nhàm chán. Họ đắm chìm trong thế giới ảo của game online, mạng xã hội, hoặc sa vào các tệ nạn xã hội. Đó là những "trải nghiệm" xấu, tiêu cực, không những không mang lại lợi ích mà còn hủy hoại tương lai của chính họ. Chúng ta cần phân biệt rõ giữa trải nghiệm tích cực và những cám dỗ nguy hại, phải biết chọn lọc những hoạt động lành mạnh, bổ ích cho bản thân.

Khẳng định lại ý kiến đã nêu, em tin rằng sống trải nghiệm thực sự là lối sống cần thiết và tích cực cho giới trẻ ngày nay. Nó không chỉ mang lại kiến thức, kỹ năng mà còn giúp mỗi người trưởng thành, sống đẹp và ý nghĩa hơn. Là một học sinh, em ý thức được rằng cần phải chủ động tìm kiếm và tận dụng mọi cơ hội để trải nghiệm: tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa, học hỏi kỹ năng mới, khám phá thế giới xung quanh. Bởi chỉ khi dám bước ra khỏi vùng an toàn, dám trải nghiệm và dám thất bại, chúng ta mới thực sự sống trọn vẹn tuổi trẻ của mình.