Đọc hiểu Thu vịnh (Nguyễn Khuyến) | Luyện đề đọc hiểu Văn 10

Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi:

THU VỊNH⁽¹⁾

- Nguyễn Khuyến -

Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao,

Cần trúc⁽²⁾ lơ phơ gió hắt hiu.

Nước biếc trông như tầng khói phủ,

Song thưa để mặc bóng trăng vào.

Mấy chùm trước giậu⁽³⁾ hoa năm ngoái⁽⁴⁾,

Một tiếng trên không ngỗng nước nào⁽⁵⁾?

Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,

Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào⁽⁶⁾.

(Thơ Nguyễn Khuyến, NXB Văn học, 2016, tr.17)

Chú thích:

(1) Thu vịnh: mùa thu làm thơ.

(2) Cần trúc: cây trúc thanh mảnh giống như cần câu nên gọi là cần trúc.

(3) Giậu: hàng rào.

(4) Hoa năm ngoái: hoa giống như hoa năm ngoái. Có người cho rằng câu này Nguyễn Khuyến lấy từ câu thơ: “Xuân lai hoàn phát cựu thời hoa” (Xuân về lại nở những bông hoa thời trước) trong bài Sơn phòng xuân sự của Sầm Tham.

(5) Ngỗng nước nào: loại ngỗng trời không biết ở xứ sở nào thường bay từng đàn từ các vùng lạnh đền các vùng khí hậu ấm áp để tránh rét.

(6) Ông Đào: ở đây chỉ Đào Uyên Minh, còn gọi là Đào Tiềm (365-427), một nhà thơ nổi tiếng ở Trung Quốc thời Lục Triều. Ông đỗ tiến sĩ, ra làm quan, rồi chán ghét cảnh quan trường thối nát đã treo ấn từ quan, lui về ẩn dật (năm 405). Ông là tác giả của bài thơ “Quy khứ lai từ” (Về đi thôi!) rất nổi tiếng.