Đọc hiểu Quê mình (Nguyễn Thế Kỷ) | Luyện đề đọc hiểu Văn 9

Bài thơ viết về tình yêu quê hương và nỗi nhớ về quê hương của tác giả, qua đó thể hiện sự trân trọng, yêu quý và tự hào về cội nguồn, mảnh đất nơi đã sinh ra mình.

Tác giả đã sử dụng những từ ngữ miêu tả thiên nhiên và con người của "quê mình" như:

- Thiên nhiên: "dãy ao làng sen", "hoa gạo", "sông Dinh", "núi Gám", "hạt giống đồng chiêm", "sông suối", "biển", "mưa", "mạch nguồn".

- Con người: "cha", "ông bà", "cụ đồ", "bút nghiên", "con".

Phép tu từ so sánh trong câu thơ “Mùi chua của bùn, vị nồng của đất / Với cha, hơn cả bạc vàng” có tác dụng:

- Giúp câu thơ thêm sinh động, hấp dẫn.

- Nhấn mạnh, làm nổi bật giá trị tinh thần của quê hương. Tác giả so sánh những mùi vị quê hương với bạc vàng để thể hiện rằng, dù vật chất có giá trị thế nào, tình cảm gia đình và quê hương mới là điều quý giá và bền vững nhất trong cuộc sống.

- Qua đó thể hiện tình yêu quê hương của tác giả.

Diễn biến cảm xúc của tác giả trong bài thơ diễn ra từ sự nhớ nhung, trân trọng đối với quê hương, đến niềm tự hào và biết ơn sâu sắc đối với cha ông, tổ tiên. Bài thơ bắt đầu với hình ảnh quê hương gần gũi, bình dị, rồi dần chuyển sang những suy ngẫm về tình cảm gia đình, và cuối cùng là niềm hạnh phúc khi được trở lại với cội nguồn, với mảnh đất đã nuôi dưỡng và chắp cánh cho những ước mơ.

Chủ đề của bài thơ là tình yêu quê hương, sự biết ơn đối với gia đình và cội nguồn. Các căn cứ xác định chủ đề này bao gồm: hình ảnh thiên nhiên quê hương (hoa gạo, sông Dinh, núi Gám), tình cảm gắn bó với cha mẹ, tổ tiên, sự hi sinh của ông bà, và sự tự hào về những giá trị đã được truyền lại từ thế hệ trước.

Từ ý thơ gửi gắm trong khổ thơ cuối, mỗi cá nhân cần có trách nhiệm với quê hương bằng cách gìn giữ, bảo vệ và phát triển quê hương. Quê hương là nơi nuôi dưỡng tâm hồn và tạo ra sức mạnh cho mỗi người, vì vậy mỗi người cần tôn trọng và yêu quý những giá trị truyền thống, đóng góp cho sự phát triển của cộng đồng và giữ gìn môi trường sống trong lành. Những hành động nhỏ như chăm sóc cây cối, bảo vệ cảnh quan, hay tham gia các hoạt động thiện nguyện cũng là cách thể hiện tình yêu với quê hương.